下载百度汉语App
名师好课免费看

拼音
huán
gōng
jiāng
dōng
yóu
wèn
guǎn
zhòng
yuē
yóu
yóu
zhóu
zhuǎn
nán
zhì
láng
xié
yuē
xiān
wáng
zhī
yóu
wèi
guǎn
zhòng
duì
yuē
xiān
wáng
zhī
yóu
chūn
chū
yuán
nóng
shì
zhī
běn
zhě
wèi
zhī
yóu
qiū
chū
rén
zhī
zhě
wèi
zhī
shī
xíng
ér
liáng
shí
mín
zhě
wèi
zhī
wáng
cóng
ér
fǎn
zhě
wèi
zhī
huāng
xiān
wáng
yǒu
yóu
zhī
rén
wáng
huāng
zhī
xíng
shēn
huán
gōng
tuì
退
zài
bài
mìng
yuē
bǎo
guǎn
zhòng
huán
gōng
yuē
ér
fēi
zhě
shēng
gēn
ér
zhě
qíng
fāng
ér
zhě
shēng
gōng
qíng
jǐn
shēng
yán
zūn
shēng
wèi
dào
zhī
róng
huán
gōng
tuì
退
zài
bài
qǐng
ruò
yán
guǎn
zhòng
huán
gōng
yuē
rèn
zhī
zhòng
zhě
shēn
zhī
wèi
zhě
kǒu
ér
yuǎn
zhě
nián
zhòng
rèn
xíng
wèi
zhì
yuǎn
wéi
jūn
zi
nǎi
néng
huán
gōng
tuì
退
zài
bài
zhī
yuē
shù
yán
zhě
jiào
guǎ
rén
guǎn
zhòng
duì
yuē
wèi
dòng
jìng
shēng
zhī
yǎng
hào
āi
shēng
zhī
biàn
cōng
míng
dāng
shēng
zhī
shì
shèng
rén
wèi
ér
shí
dòng
jìng
zhèng
liù
zhī
biàn
jìn
zhǐ
shēng
zhī
yín
xié
xíng
wáng
wéi
yán
cún
kǒu
jìng
dìng
shēng
shèng
rén
cóng
zhōng
chū
cóng
wài
zuò
rén
tiān
xià
wèi
tiān
xià
wèi
míng
rén
dài
wáng
shí
ér
zhì
zhèng
shì
shèng
rén
shàng
ér
xià
gōng
zūn
dào
ér
jiàn
dào
dāng
shēn
huò
shì
shēn
zài
cǎo
máo
zhī
zhōng
ér
shè
nán
miàn
tīng
tiān
xià
ér
jiāo
ér
hòu
wèi
tiān
xià
wáng
suǒ
wèi
zhě
dòng
ér
xiāng
gào
ér
zhī
wèi
ér
chéng
zhào
ér
zhì
shì
tiān
dòng
shí
yún
xià
ér
wàn
huà
jūn
dòng
zhèng
lìng
chén
xià
ér
wàn
gōng
chéng
xīn
dòng
shǐ
使
zhī
ěr
ér
wàn
qíng
guǎ
jiāo
duō
qīn
wèi
zhī
zhī
rén
guǎ
shì
chéng
gōng
wèi
zhī
zhī
yòng
wén
yán
guàn
wàn
wèi
zhī
zhī
dào
duō
yán
ér
dàng
guǎ
xué
ér
fǎn
yǒu
xié
xiào
zhě
rén
zhī
zhōng
xìn
zhě
jiāo
zhī
qìng
nèi
kǎo
xiào
wài
zhèng
zhōng
xìn
jīng
ér
sòng
xué
zhě
shì
wáng
shēn
zhě
huán
gōng
míng
zài
lǐn
guǎn
zhòng
péng
cháo
gōng
wàng
èr
zi
chí
gōng
tuō
hàn
ér
yíng
zhī
yuē
jīn
kǎn
chūn
běi
ér
qiū
nán
ér
shī
shí
wéi
yǒu
tōng
tiān
xià
jīn
zhī
tiān
xià
fēi
jiē
èr
zi
zhī
yōu
huán
gōng
zài
yán
èr
zi
duì
huán
gōng
yuē
yán
èr
zi
duì
guǎn
zhòng
duì
yuē
jīn
rén
huàn
láo
ér
shàng
shǐ
使
shí
rén
huàn
ér
shàng
zhòng
liǎn
yān
rén
huàn
ér
shàng
xíng
yān
ér
yòu
jìn
yǒu
ér
yuǎn
yǒu
suī
kǎn
zhī
yǒu
shuǐ
zhī
yǒu
zhōu
jiāng
ruò
jūn
huán
gōng
rán
qūn
dùn
guǎn
zhòng
yuē
xiān
wáng
zhī
rén
gài
rén
huàn
láo
ér
shàng
shǐ
使
zhī
shí
rén
huàn
láo
rén
huàn
ér
shàng
báo
liǎn
yān
rén
huàn
rén
huàn
ér
shàng
kuān
xíng
yān
rén
huàn
ér
jìn
yǒu
ér
yuǎn
yǒu
fēng
zhī
nèi
shì
jūn
yóu
xié
fāng
zhī
wài
guī
jūn
yóu
liú
shuǐ
gōng
chuò
shè
yuán
suí
ér
chéng
guǎn
zhòng
wèi
zuǒ
péng
cān
chéng
shuò
yuè
sān
jìn
èr
zi
guān
zài
bài
dùn
shǒu
yuē
zhī
wén
èr
zi
zhī
yán
ěr
jiā
cōng
ér
shì
jiā
míng
gǎn
tīng
zhī
jiàn
zhī
xiān
guǎn
zhòng
péng
zài
bài
dùn
shǒu
yuē
jūn
zhī
wáng
fēi
chén
zhī
yán
jūn
zhī
jiào
shì
guǎn
zhòng
huán
gōng
méng
shì
wèi
lìng
yuē
lǎo
ruò
xíng
cān
yòu
ér
hòu
guān
jiàn
ér
zhèng
shì
zhèng
ér
shān
lín
liáng
shí
jìn
ér
zhèng
cǎo
fēng
yán
zhě
zhī
guī
zhī
ruò
shì
rén
sān
nián
jiào
rén
nián
xuǎn
xián
wéi
zhǎng
nián
shǐ
xīng
chē
jiàn
chéng
suì
nán
chǔ
mén
shī
chéng
běi
shān
róng
chū
dōng
cōng
róng
shū
zhī
tiān
xià
guǒ
sān
kuāng
tiān
zi
ér
jiǔ
zhū
hóu
huán
gōng
wài
shě
ér
dǐng
kuì
zhōng
zhū
zi
wèi
gōng
rén
chū
cóng
jūn
jiāng
yǒu
xíng
gōng
rén
jiē
chū
cóng
gōng
yuē
yōng
wèi
yǒu
xíng
zhě
gōng
rén
yuē
jiàn
qiè
wén
zhī
zhōng
zhū
zi
gōng
zhào
zhōng
zhū
zi
yuē
yān
wén
yǒu
xíng
duì
yuē
qiè
rén
wén
zhī
jūn
wài
shě
ér
dǐng
kuì
fēi
yǒu
nèi
yōu
yǒu
wài
huàn
jīn
jūn
wài
shě
ér
dǐng
kuì
jūn
fēi
yǒu
nèi
yōu
qiè
shì
zhī
jūn
zhī
jiāng
yǒu
xíng
gōng
yuē
shàn
fēi
suǒ
ér
yán
nǎi
zhì
yān
shì
zhì
zhū
hóu
ér
zhì
wèi
zhī
nài
zhōng
zhū
zi
yuē
qiè
zhī
shēn
zhī
wéi
rén
chí
jiē
wèi
cháng
rén
zhī
zhī
zhě
gèng
róng
shěn
míng
guǎn
zhòng
cháo
gōng
gào
zhī
guǎn
zhòng
yuē
shèng
rén
zhī
yán
jūn
xíng
guǎn
zhòng
qǐn
huán
gōng
wǎng
wèn
zhī
yuē
zhòng
zhī
shèn
ruò
huì
xìng
ér
zhèng
jiāng
ān
zhī
guǎn
zhòng
wèi
duì
huán
gōng
yuē
bào
shū
zhī
wéi
rén
guǎn
zi
duì
yuē
bào
shū
jūn
zi
qiān
shèng
zhī
guó
dào
zhī
shòu
suī
rán
wéi
zhèng
wéi
rén
hǎo
shàn
ér
è
è
shèn
jiàn
è
zhōng
shēn
wàng
huán
gōng
yuē
rán
yōng
guǎn
zhòng
duì
yuē
péng
péng
zhī
wéi
rén
hǎo
shàng
shí
ér
xià
wèn
chén
wén
zhī
rén
zhě
wèi
zhī
rén
cái
rén
zhě
wèi
zhī
liáng
shàn
shèng
rén
zhě
wèi
yǒu
néng
rén
zhě
shàn
yǎng
rén
zhě
wèi
yǒu
rén
zhě
guó
yǒu
suǒ
zhī
zhèng
jiā
yǒu
suǒ
zhī
shì
péng
qiě
péng
zhī
wéi
rén
jiā
wàng
gōng
mén
gōng
mén
wàng
jiā
shì
jūn
èr
xīn
wàng
shēn
guó
zhī
jiā
shí
shì
rén
zhī
rén
zāi
péng
gōng
yòu
wèn
yuē
xìng
ér
shī
zhòng
èr
sān
dài
zhě
yóu
néng
guó
níng
guǎn
zhòng
duì
yuē
jūn
qǐng
jué
bào
shū
zhī
wéi
rén
hǎo
zhí
bīn
zhī
wéi
rén
hǎo
shàn
níng
zhī
wéi
rén
néng
shì
sūn
zài
zhī
wéi
rén
shàn
yán
gōng
yuē
zi
zhě
yōng
néng
rén
zhī
shàng
guǎ
rén
bìng
ér
chén
zhī
guó
níng
duì
yuē
bào
shū
zhī
wéi
rén
hǎo
zhí
ér
néng
guó
bīn
zhī
wéi
rén
hǎo
shàn
ér
néng
guó
níng
zhī
wéi
rén
néng
shì
ér
néng
sūn
zài
zhī
wéi
rén
shàn
yán
ér
néng
xìn
chén
wén
zhī
xiāo
yíng
bǎi
xìng
xìn
rán
hòu
néng
guó
níng
zhě
péng
péng
zhī
wéi
rén
dòng
liàng
liàng
yán
zhōng
kuì
rán
ér
tàn
yuē
tiān
zhī
shēng
péng
wéi
shé
shēn
shé
yān
shēng
zāi
guǎn
zhòng
yuē
jiāng
huáng
zhī
guó
jìn
chǔ
wèi
chén
jūn
guī
zhī
chǔ
ér
zhī
jūn
guī
chǔ
zhī
zhī
ér
jiù
jiù
zhī
luàn
shǐ
huán
gōng
yuē
nuò
guǎn
zhòng
yòu
yán
yuē
dōng
guō
yǒu
gǒu
ái
ái
dàn
niè
jiā
ér
shǐ
使
jīn
zi
zhī
néng
ài
jiāng
ān
néng
ài
jūn
jūn
zhī
gōng
yuē
nuò
guǎn
zi
yòu
yán
yuē
běi
guō
yǒu
gǒu
ái
ái
dàn
niè
jiā
ér
shǐ
使
jīn
shù
diāo
shēn
zhī
ài
yān
néng
ài
jūn
jūn
zhī
gōng
yuē
nuò
guǎn
zi
yòu
yán
yuē
西
guō
yǒu
gǒu
ái
ái
dàn
niè
jiā
ér
shǐ
使
jīn
wèi
gōng
zi
kāi
fāng
qiān
chéng
zhī
tài
zi
ér
chén
shì
jūn
shì
suǒ
yuàn
jūn
zhě
jiāng
guò
qiān
chéng
jūn
zhī
huán
gōng
yuē
nuò
guǎn
zi
suì
shí
yuè
péng
huán
gōng
shù
diāo
wèi
gōng
zi
kāi
fāng
wèi
zhì
shì
fǎn
gōng
zhōng
luàn
fǎn
shù
diāo
yán
bēi
zài
fǎn
wèi
gōng
zi
kāi
fāng
huán
gōng
nèi
liàng
wài
liàng
jiāo
ér
lín
gōng
hōng
liù
zi
jiē
qiú
wèi
gōng
zi
nèi
shù
diāo
yīn
gòng
shā
qún
ér
gōng
zi
kuī
gōng
liǎn
jiǔ
yuè
zàng
xiào
gōng
bēn
sòng
sòng
xiāng
gōng
zhū
hóu
zhàn
yǎn
bài
shī
shā
gōng
zi
kuī
xiào
gōng
ér
hái
xiāng
gōng
shí
sān
nián
huán
gōng
shí
èr
nián

桓公将东游,问于管仲曰:我游犹轴转斛,南至瑯邪。
司马曰:“亦先王之游已。
”何谓也?管仲对曰:“先王之游也,春出,原农事之不本者,谓之游。
秋出,补人之不足者,谓之夕。
夫师行而粮食其民者,谓之亡。
从乐而不反者,谓之荒。
先王有游夕之业于人,无亡荒之行于身。
”桓公退再拜命曰:“宝法也。
”管仲复于桓公曰:“无翼而飞者声也,无根而固者情也,无方而富者生也,公亦固情谨声,以严尊生。
此谓道之荣。
桓公退。
再拜,请若此言。
管仲复于桓公曰:“任之重者莫如身,涂之畏者莫如口,期而远者莫如年。
以重任行畏涂至远期。
唯君子乃能矣。
”桓公退,再拜之曰:“夫子数以此言者教寡人。
”管仲对曰:“滋味动静,生之养也。
好恶喜怒哀乐,生之变也。
聪明当物,生之德也。
是故圣人齐滋味而时动静,御正六气之变。
禁止声色之淫。
邪行亡乎体,违言不存口。
静无定生,圣也。
仁从中出,义从外作。
仁故不以天下为利,义故不以天下为名。
仁故不代王,义故七十而致政。
是故圣人上德而下功,尊道而贱物。
道德当身故不以物惑。
是故,身在草茅之中,而无慑意,南面听天下,而无骄色。
如此,而后可以为天下王。
所以谓德者。
不动而疾,不相告而知,不为而成,不召而至,是德也。
故天不动,四时云下,而万物化;君不动,政令陈下,而万功成;心不动,使四肢耳目,而万物情。
寡交多亲,谓之知人。
寡事成功,谓之知用。
闻一言以贯万物,谓之知道。
多言而不当,不如其寡也。
博学而不自反,必有邪。
孝弟者,仁之祖也。
忠信者,交之庆也。
内不考孝弟,外不正忠信,泽其四经而诵学者,是亡其身者也。
”桓公明日弋在廪,管仲隰朋朝,公望二子,弛弓脱釬,而迎之曰:“今夫槛鹄春北而秋南,而不失其时,夫唯有羽翼以通其意于天下乎?今孤之不得意于天下,非皆二子之忧也。
”桓公再言,二子不对,桓公曰:“孤既言矣,二子何不对乎?”管仲对曰:“今夫人患劳,而上使不时,人患饥,而上重敛焉。
人患死,而上急刑焉,如此,而又近有色,而远有德。
虽槛鹄之有翼,济大水之有舟楫也,其将若君何?”桓公蹙然逡遁。
管仲曰:“昔先王之理人也,盖人患劳,而上使之以时,则人不患劳也。
人患饥,而上薄敛焉,则人不患饥矣。
人患死,而上宽刑焉,则人不患死矣。
如此,而近有德而远有色,则四封之内,视君其犹父母邪,四方之外,归君其犹流水乎。
公辍射援绥而乘,自御,管仲为左,隰朋参乘,朔月三日,进二子于里官。
再拜顿首曰:“孤之闻二子之言也,耳加聪而视加明,于孤不敢独听之,荐之先祖。
”管仲隰朋再拜顿首曰:“如君之王也,此非臣之言也,君之教也。
”于是管仲与桓公盟誓为令曰:“老弱勿刑。
参宥而后弊,关箭而不正市正而不布。
山林梁泽,以时禁发,而不正也。
”草封泽盐者之归之也譬若市人。
三年教人,四年选贤以为长,五年始兴车践乘,遂南伐楚,门傅施城。
北伐山戎,出冬葱与戎叔,布之天下,果三匡天子而九合诸侯。
桓公外舍,而不鼎馈。
中妇诸子谓宫人盍不出从乎?君将有行,宫人皆出从。
公怒曰:“庸谓我有行者?”宫人曰:“贱妾闻之中妇诸子。
”公召中妇诸子曰:“女焉闻吾有行也?”对曰:“妾人闻之,君外舍而不鼎馈,非有内忧,必有外患。
今君外舍而不鼎馈,君非有内忧也,妾是以知君之将有行也。
”公曰:“善!此非吾所与女及也。
而言乃至焉,吾是以语女。
吾欲致诸侯而不至,为之奈何?”中妇诸子曰:“自妾之身之不为人持接也,未尝得人之布织也。
意者更容不审耶?”明日,管仲朝,公告之,管仲曰:“此圣人之言也,君必行也。
”管仲寝疾,桓公往问之曰:“仲父之疾甚矣,若不可讳也不幸而不起此疾,彼政我将安移之?”管仲未对。
桓公曰:“鲍叔之为人何如?”管子对曰:“鲍叔君子也,千乘之国,不以其道,予之,不受也。
虽然,不可以为政,其为人也,好善而恶恶已甚,见一恶终身不忘。
”桓公曰:“然则庸可?”管仲对曰:“隰朋可,朋之为人,好上识而下问,臣闻之,以德予人者,谓之仁;以财予人者,谓之良;以善胜人者,未有能服人者也。
以善养人者,未有不服人者也。
于国有所不知政,于家有所不知事,则必朋乎。
且朋之为人也,居其家不忘公门,居公门不忘其家,事君不二其心,亦不忘其身,举齐国之币。
握路家五十室,其人不知也,大仁也哉,其朋乎!”公又问曰:“不幸而失仲父也,二三大夫者,其犹能以国宁乎?”管仲对曰:“君请矍已乎,鲍叔牙之为人也好直,宾胥无之为人也好善,宁戚之为人也能事,孙在之为人也善言。
”公曰:“此四子者,其庸能一人之上也?寡人并而臣之,则其不以国宁,何也。
”对曰:“鲍叔之为人也好直,而不能以国诎,宾胥无之为人也好善,而不能以国诎。
宁戚之为人也能事,而不能以足息。
孙在之为人也善言,而不能以信默臣闻之,消息盈虚,与百姓诎信,然后能以国宁,勿已者,朋其可乎!朋之为人也,动必量力,举必量技。
”言终,喟然而叹曰:“天之生朋,以为夷吾舌也,其身死,舌焉得生哉?”管仲曰:“夫江黄之国近于楚,为臣死乎,君必归之楚而寄之。
君不归,楚必私之,私之而不救也,则不可,救之,则乱自此始矣。
”桓公曰:“诺。
”管仲又言曰:“东郭有狗啀啀,旦暮欲啮我,猳而不使也,今夫易牙,子之不能爱,将安能爱君?君必去之。
”公曰:“诺。
”管子又言曰:“北郭有狗啀啀,旦暮欲啮我,猳而不使也,今夫竖刁,其身之不爱,焉能爱君,君必去之。
”公曰:“诺。
”管子又言曰:“西郭有狗啀啀,旦暮欲啮我,猳而不使也,今夫卫公子开方,去其千乘之太子,而臣事君,是所愿也得于君者,将欲过其千乘也,君必去之。
”桓公曰:“诺。
”管子遂卒。
卒十月,隰朋亦卒。
桓公去易牙竖刁卫公子开方。
五味不至,于是乎复反易牙。
宫中乱,复反竖刁。
利言卑辞不在侧,复反卫公子开方。
桓公内不量力,外不量交,而力伐四邻。
公薨,六子皆求立,易牙与卫公子,内与竖刁,因共杀群吏而立公子无亏,故公死七日不敛,九月不葬,孝公奔宋,宋襄公率诸侯以伐齐,战于甗,大败齐师,杀公子无亏,立孝公而还。
襄公立十三年,桓公立四十二年。
大家还在搜