下载百度汉语App
名师好课免费看

汉文

拼音
zi
yuē
hàn
wén
zhī
mìng
yuē
zhèn
mǐn
zuǒ
bǎi
xìng
cháng
wèi
guò
xíng
wéi
nián
jiǔ
cháng
zhōng
gàn
zhī
jiàn
tiān
xíng
zhī
suǒ
yáo
shùn
tāng
wén
zhī
xīn
suǒ
wàn
shì
miè
kǒng
zi
zuò
chūn
qiū
shū
xiáng
ruì
zhě
rén
jūn
zhī
mǎn
mǎn
shàng
shī
xīn
hàn
jǐng
zhì
dōu
níng
chéng
wéi
zhōng
wèi
yán
zhì
zōng
shì
guì
rén
rén
zhuì
kǒng
qīn
qīn
zūn
zūn
zhī
dào
xuǎn
tiān
xià
yǒu
jié
xíng
xián
zhī
rén
wéi
zhī
shī
wèi
zhī
jiāo
yóu
jiāng
yǒu
rén
jūn
zi
wèi
tiān
xià
yòng
yǒu
yōu
fàn
xié
zhì
bǎi
xìng
rán
xiū
chóng
xué
xiào
suǒ
jiào
xíng
zhù
jiào
ér
fēi
wèi
zhì
zhī
zhèng
zhōng
guó
quán
zhōu
huò
guāng
xué
zhī
dào
néng
jìn
néng
tuì
退
shā
shēn
wáng
zōng
shì
gōng
míng
guì
zhī
zhī
dào
zhě
shēn
tōng
biàn
tiān
xiāng
gōng
míng
guì
bìng
zhī
zhāng
zi
fáng
jìn
shì
rén
jiē
shēng
dào
běn
tiān
wèi
rén
jiē
tiān
zhī
zi
yuē
tiān
dào
zhì
zhì
zhèng
zhě
wáng
zhě
zhì
zhì
zhèng
fèng
tiān
háng
dào
nǎi
wèi
tiān
zhī
zi
zhōu
gōng
zuò
shì
shǐ
使
zi
chén
jūn
zāi
tiān
xià
zhī
gōng
fèng
jūn
tiān
dào
ěr
xiào
ài
shēn
suǒ
xùn
hòu
shì
wèi
jūn
zhě
shēn
zhī
běn
zhī
běn
shēn
jiā
guó
zhì
tiān
xià
píng
zhī
běn
zòng
bào
è
wén
guò
miè
wáng
tiān
xià
zhī
zhī
ér
zhī
wéi
ér
shì
tiān
xià
zhī
gōng
wèi
zi
chén
jūn
chén
zi
jūn
yǒu
shàn
suǒ
dāng
chén
shàn
xié
yǐn
zhī
dāng
dào
jūn
shēng
néng
zhèng
wáng
ér
yòu
dǎng
zhī
shì
tiān
dào
fèng
jūn
ér
rén
dào
shì
jūn
wèi
zhī
zhōng
xiào
jīn
xiě
shén
zhě
xiào
xiào
fēi
xiào
jūn
fēi
jūn
nài
shì
shén
ér
xiào
zhī
shì
zhèng
zhī
shì
zhōng
chén
xiào
zi
rěn
wèi
zhī
zhī
chūn
qiū
rán
hòu
zhī
jīng
lún
zhī
quán
niú
wàn
kāi
mèng
zi
yuē
wàn
jiē
bèi
fǎn
shēn
ér
chéng
yān
mèng
zi
ér
hòu
tiān
xià
zhī
rén
néng
shēn
jiàn
gōng
jiù
shì
zhě
yán
xíng
jiē
yǒu
dào
rán
qiú
mèng
zi
zhī
xìng
zhě
běn
zhèng
rán
hòu
bǎo
guó
tiān
xià
rén
tōng
dào
shì
zhě
jìn
xīn
zhī
dào
chéng
tiān
mìng
zhōng
tiān
xìng
rén
tiān
xīn
xìng
mìng
wéi
rén
zhě
néng
zhī
wěi
mìng
zhě
shī
tiān
xīn
shī
tiān
xīn
zhě
xīng
yòng
fèi
xìng
zhě
tiān
xīn
cún
tiān
xīn
cún
zhě
fèi
yòng
xīng
shì
rán
hòu
zhī
jūn
zhī
rén
yǎng
tiān
xià
ér
xiǎng
tiān
xià
zhī
wèi
jūn
xiān
tiān
xià
ér
hòu
tiān
xià
zhī
wèi
jūn
fǎn
shì
zhě
yǒu
guó
wēi
guó
yǒu
tiān
xià
wēi
tiān
xià
xiū
shēn
píng
tiān
xià
zhě
xiān
zhī
tiān
zhī
tiān
zhě
xiān
shí
xīn
shí
xīn
zhě
xiān
shí
gàn
gàn
zhě
tiān
zhī
xìng
qíng
gàn
dào
biàn
huà
zhèng
xìng
mìng
mìng
zhī
suǒ
xìng
zhī
suǒ
zhī
suǒ
wàn
shū
wàn
zhī
xìng
dòng
zhí
xiǎo
gāo
xià
yǒu
fēn
yān
xún
xìng
ér
luàn
suǒ
fēi
zhī
dào
zhě
shú
néng
shí
zhī
shì
shèng
rén
shùn
wàn
zhī
xìng
dūn
diǎn
yōng
zhāng
yòng
xíng
xián
yǒu
bié
qīn
shū
yǒu
lún
guì
jiàn
yǒu
gāo
xià
yǒu
děng
qīng
zhòng
yǒu
quán
wàn
ér
zhāo
míng
zhī
dāng
yòng
shèng
rén
zhī
jiào
wèi
zhì
shì
shì
yǐn
zhī
fèng
tiān
xiǎn
zhī
qiè
nòng
guǐ
shén
zhī
zhě
jūn
zi
jìng
suǒ
jīng
shàn
suǒ
shùn
dào
shèng
zhì
zāi
yīn
yáng
zhī
wèi
dào
dào
wèi
wèi
tài
yīn
yáng
gāng
róu
xiǎn
zhī
zhì
shàn
wēi
mèng
zi
suǒ
wèi
zhě
tiān
chéng
xiàng
ér
chéng
xíng
wàn
biàn
rén
xíng
zhōng
wàn
ér
shēng
rén
zhī
dào
fèng
tiān
zhě
tiān
zi
shù
rén
dào
dào
zhě
zài
shēn
shēn
tài
zài
jiā
jiā
tài
zài
guó
guó
tài
zài
tiān
xià
tiān
xià
tài
shī
dào
fǒu
rén
dào
fǒu
qiáng
ér
qín
shòu
duō
cǎo
fān
ér
tiān
xià
fèng
tiān
ér
zhě
zhě
zhī
shèng
rén
wèi
tiān
wèi
zhě
míng
xīn
guà
zhī
zhòng
tiān
dào
rán
tiān
dào
wèi
ér
rán
tài
dòng
zhòng
tiān
dào
wèi
cháng
zhòng
fēi
shēn
zhī
tiān
zhī
zhě
shú
néng
shí
zhī
yǐn
kǒng
míng
jiù
tiān
xià
zhī
xīn
fēi
qiè
rán
dài
sān
pìn
sān
rán
hòu
ér
cóng
zhī
zhě
jiàn
kūn
shùn
liǔ
xià
huì
sān
gōng
jiè
jiè
suǒ
shǒu
jìn
yǐn
xián
dào
suǒ
ér
liú
zài
liǔ
xià
huì
ér
liú
shèng
ér
zhì
gōng
huò
wèn
yáng
zi
yuē
guì
zhī
qīng
zhī
dào
ér
wēi
zi
zhī
yuē
wēi
zi
zhī
suǒ
shùn
tiān
rán
wáng
wèi
zhì
shī
yuē
shéng
shòu
tiān
zhī
zhī
wèi
tiān
zhě
dào
zhī
zǒng
míng
zi
zhě
nán
zi
zhī
měi
chēng
zhī
wèi
dào
wèi
tiān
xià
nán
zi
zhī
guān
wèi
tiān
zi
tiān
xià
yǒu
sān
běn
běn
xīn
wàn
biàn
sān
gāng
yǒu
běn
rán
hòu
yǒu
tiān
xià
jiàn
rán
hòu
tiān
xià
xíng
rán
hòu
tiān
xià
shì
jūn
xiān
tiān
xià
rèn
huáng
tiān
shàng
tiān
xià
jūn
cóng
shàng
liè
shèng
zhī
shèng
tiān
xià
zhī
rén
rén
zhēng
zhī
jūn
bǎo
yǎng
tiān
xià
wèi
shì
ér
fèng
yǎng
tiān
xià
zhī
mín
dài
zhī
shàng
tiān
xīn
zhōng
shèng
xián
xīn
xià
zhào
mín
xīn
shì
zhī
wèi
xīn
xīn
ér
tiān
xià
tiān
xià
zhī
biàn
qióng
yǒu
yuē
jiù
zhī
èr
yuē
yòng
rén
zhī
sān
yuē
yìng
zhī
yuē
xíng
shī
zhī
zhī
lái
biàn
dòng
xiān
rán
dòng
rán
hòu
néng
yīng
yǒu
sān
yuē
jūn
chén
zhī
èr
yuē
zhī
sān
yuē
zhī
yǒu
rán
hòu
jiā
dào
zhèng
yǒu
rán
hòu
rén
dào
jiǔ
jūn
chén
yǒu
rán
hòu
tiān
tài
tài
zhě
yuè
zhī
suǒ
xīng
yuè
xīng
rán
hòu
shǎng
zhōng
ér
shù
mín
ān
yǒu
shí
ér
hòu
yǒu
míng
zhě
shí
shì
míng
shì
shí
shì
ér
míng
shì
míng
shí
luàn
míng
shí
luàn
shàng
xià
zhī
suǒ
cóng
ér
wēi
wáng
zhì
rén
jiē
wèi
rén
shēng
yǒu
zhī
zhě
rén
jiē
shēng
ér
zhī
néng
qīn
shī
yǒu
rán
hòu
yǒu
zhī
zhě
shì
zhī
wēi
zhě
rán
hòu
ān
zhě
zhī
wáng
zhě
rán
hòu
cún
zhě
zhī
luàn
zhě
rán
hòu
zhì
zhě
chǔ
zi
wén
zhī
zhōng
ér
kǒng
zi
yóu
yuē
wèi
zhī
yān
rén
zāi
zhī
tiān
xià
wàn
shì
xiān
zhī
jūn
zi
xiān
zhì
zhī
rén
jūn
gāng
jiàn
zhōng
zhèng
chún
cuì
shǒu
chū
shù
zhě
rén
chén
róu
shùn
zhēn
chéng
tiān
ér
shí
háng
zhě
zhì
jǐng
tián
suǒ
zhì
guó
zhì
hóu
guó
suǒ
zhì
wáng
wáng
ān
qiáng
wàn
guó
qīn
suǒ
bǎo
wèi
zhōng
xià
jìn
xiān
wáng
jiàn
wàn
guó
qīn
zhū
hóu
gāo
chéng
shēn
chí
biàn
tiān
xià
suī
měng
láng
tān
ān
ér
chěng
zhì
xiān
wáng
wèi
wàn
shì
zhī
shàng
wáng
gōng
shè
xiǎn
shǒu
guó
kǒng
zi
suǒ
shū
kǎn
zhī
tuàn
chéng
guō
gōu
chí
wéi
kǒng
zi
zhī
suǒ
yán
yǎn
zhī
wèn
qín
ér
jiàng
jùn
xiàn
tiān
xià
zhōng
yuán
shì
yǒu
zhī
huò
bēi
dài
huāng
zhě
èr
dài
zhī
shàng

胡子曰:汉文之顾命曰:朕不敏,无以佐百姓,常畏过行,惟年久长,惧于不终。
此干之健,天行之所以无息也,此尧、舜、禹、汤、文、武之心所以万世不灭也。
孔子作春秋不书祥瑞者,惧人君之自满。
自满,则上失此心也。
汉景以郅都、宁成为中尉,以严酷治宗室贵戚,人人惴恐。
夫亲亲尊尊之道,必选天下有节行贤德之人为之师傅,为之交游,则将有大人君子可为天下用,何有忧其犯法邪?治百姓亦然。
修崇学校,所以教也。
刑以助教而已,非为治之正法也。
中国古籍全录周亚夫、霍光不学不知道,能进不能退,杀身亡宗,是功名富贵误之也。
知道者屈伸通变,与天地相似,功名富贵何足以病之?张子房进于是矣。
人皆生于父,父道本乎天,谓人皆天之子可乎?曰不可。
天道,至大至正者也。
王者,至大至正,奉天行道,乃可谓天之子也。
昔周公作谥法,岂使子议父、臣议君哉!合天下之公,奉君父以天道尔。
孝爱不亦深乎!所以训后世为君父者以立身之本也。
知本,则身立、家齐、国治、天下平,不知本,则纵欲恣暴,恶闻其过,入于灭亡,天下知之而不自知也,惟其私而已。
是故不合天下之公,则为子议父、臣议君。
夫臣子也,君父有不善,所当陈善闭邪,引之当道。
君生不能正,既亡而又党之,是不以天道奉君父,而以人道事君父也,谓之忠孝可乎?今夫以笔写神者,必欲其肖。
不肖吾父,则非吾父,不肖吾君,则非吾君,奈何以谥立神而不肖之乎!是故不正之谥,忠臣孝子不忍为也。
知易,知春秋,然后知经纶之业。
一目全牛,万隙开也。
孟子曰:万物皆备于我矣。
反身而诚,乐莫大焉。
自孟子而后,天下之人能立身建功就事者,其言其行,岂不皆有合于道。
然求如孟子知性者,不可得也。
大本正,然后可以保国一天下。
人通于道,不死于事者,可以语尽心之道矣。
诚,天命。
中,天性。
仁,天心。
理性以立命,惟仁者能之。
委于命者,失天心。
失天心者,兴用废。
理其性者,天心存。
天心存者,废用兴。
达乎是,然后知大君之不可以不仁也。
养天下而享天下之谓君,先天下而后天下之谓君。
反是者,有国危国,有天下危天下。
欲修身平天下者,必先知天。
欲知天者,必先识心。
欲识心者,必先识干。
干者,天之性情也。
干道变化,各正性命,命之所以不已,性之所以不一,物之所以万殊也。
万物之性,动殖、小大、高下,各有分焉,循其性而不以欲乱,则无一物不得其所。
非知道者,孰能识之?是故圣人顺万物之性,惇五典,庸五礼,章五服,用五刑,贤愚有别,亲疏有伦,贵贱有序,高下有等,轻重有权,体万物而昭明之,各当其用,一物不遗。
圣人之教可谓至矣。
释氏隐不知奉天,显不知理物,窃弄鬼神之机以自利者也。
君子居敬,所以精义也,理于善,所以顺于道德也。
盛德大业,至矣哉!一阴一阳之谓道,道谓何也?谓太极也。
阴阳刚柔,显极之机,至善以微,孟子所谓可欲者也。
天成象而地成形,万古不变。
仁行乎其中,万物育而大业生矣。
人之道,奉天理者也。
自天子达于庶人,道无一也。
得其道者,在身身泰,在家家泰,在国国泰,在天下天下泰。
失其道,则否矣。
人道否,则夷狄强而禽兽多,草木蕃而天下墟矣。
奉天而理物者,儒者之大业也,圣人谓天为帝者,明其心也。
卦之必重,何也?天道然也。
天道何为而然乎?太极动,则重矣。
天道无息,故未尝不重也。
非深知天地之机者,孰能识之?伊尹、孔明救天下之心非不切也,然必待三聘三顾,然后起而从之者,践坤顺也。
柳下惠不以三公易其介,介所守也。
进不隐贤,必以其道,此其所以和而不流欤!在柳下惠和而不流,其圣于和而已,故其弊必至于不恭。
或问杨子曰:贵戚之卿无可去之道,而微子去之,何也?曰:此微子之所以顺乎天也。
不其然乎?武王不足为至德。
诗曰“绳其祖武,受天之祜”,此之谓也。
天者,道之总名也。
子者,男子之美称也。
此之谓大道。
为天下男子之冠,则可谓天子矣。
天下有三大:大本也,大几也,大法也。
大本一心也。
大几万变也。
大法三纲也。
有大本,然后可以有天下。
见大几,然后可以取天下。
行大法,然后可以理天下。
是故君先以天下自任,则皇天上帝畀付以天下矣。
君以从上列圣之盛德大业自期,则天下之仁人争辅之矣。
君以保养天下为事而不以自奉养,则天下之黎民趋戴之矣。
上得天心,中得圣贤心,下得兆民心,夫是之谓一心,心一而天下一矣。
天下之变无穷也,其大几有四:一曰救弊之几,二曰用人之几,三曰应敌之几,四曰行师之几。
几之来也,变动不测,莫可先图,必寂然不动,然后能应也。
其大法有三:一曰君臣之法,二曰父子之法,三曰夫妇之法。
夫妇有法,然后家道正。
父子有法,然后人道久。
君臣有法,然后天地泰。
泰者,礼乐之所以兴也。
礼乐兴,然后赏罚中而庶民安矣。
有实,而后有名者也。
实如是,故名如是。
实如是而名不如是,则名实乱矣。
名实乱于上,则下莫知所从,而危亡至矣。
人皆谓人生则有知者也。
夫人皆生而无知,能亲师取友,然后有知者也。
是故知危者,然后可与图安者也;知亡者,然后可与图存者也;知乱者,然后可与图治者也。
以楚子文之忠,而孔子犹曰:未知,焉得仁?大哉知乎!天下万事,莫先乎知矣。
足以君子必先致其知。
人君,刚健、中正、纯粹、首出庶物者也。
人臣,柔顺、利贞、承乎天而时行者也。
制井田,所以制国也。
制侯国,所以制王畿也。
王畿安强,万国亲附,所以保卫中夏、禁御四夷也。
先王建万国,亲诸侯,高城深池遍天下,四夷虽虎猛狼贪,安得肆其欲而逞其志乎?此先王为万世虑,御四夷之上策也。
王公设险以守其国,孔子所以书于习坎之彖也。
城郭沟池以为固,孔子之所以答言偃之问也。
自秦而降,郡县天下,中原世有夷狄之祸矣。
悲夫!无怠无荒者,二帝待四夷之上策也。
大家还在搜
编辑 参与贡献百度汉语诗词内容